Home Visit | Souvenir Distribution | Stupa Photo by Seang Chenda Text by Men Noeun and Touch Vannet October 27, 2021

ប្រវត្តិសាស្រ្តគ្រួសារ ចំនួន៣គ្រួសារ Home Visit: 3 Families

ប៊ួន ឈុនឡោម ភេទស្រី អាយុ៦៦ឆ្នាំ អតីតកងចល័តនារី និងជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម រំឭកអំពីសវតា និងរឿងរ៉ាវដែលខ្លួនបានឆ្លងកាត់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម៖ ខ្ញុំឈ្មោះ ប៊ួន ឈុនឡោម អាយុ៦៦ឆ្នាំ ភេទស្រី មុខរបរកសិករ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិចំការសាមសិប ឃុំគគរ ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ ប៊ួន ស្រេង និងម្ដាយឈ្មោះ អេង។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបុ្រសស្រីទាំងអស់ចំនួន៦នាក់ប្រុស១ ស្រី៥។ ខ្ញុំកើតនៅភូមិចំការសាមសិបតែម្ដង។ នៅវ័យកុមារ ខ្ញុំរៀនសូត្រត្រឹមថ្នាក់ទី៧ចាស់នៅសាលាបឋមសិក្សាគគរ។ ក្រោយមកទៀត ខ្ញុំឈប់រៀន ព្រោះតែត្រូវទៅរៀនបន្តនៅវិទ្យាល័យស្ថិតនៅទីរួមខេត្តកំពង់ចាម ដោយមានការព្រួយបារម្ភពីឪពុកម្ដាយ។ នៅពេលដែលខ្ញុំឈប់រៀន ខ្ញុំងាកមកជួយការងារឪពុកម្ដាយនៅផ្ទះវិញ។ ខ្ញុំត្បាញក្រមាដើម្បីលក់សម្រាប់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។ ពេលនោះគឺឆ្នាំ១៩៦៩។ បងប្រុសរបស់ខ្ញុំម្នាក់បន្តការសិក្សានៅទីរួមខេត្តកំពង់ចាម ដោយបានសុំវត្តធ្វើជាទីកន្លែងស្នាក់អាស្រ័យ។ មានអ្នកភូមិចូលរួមធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងការធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០។ ក្នុងអំឡុងពេលធ្វើបាតុកម្ម ការបង្រាបបែបហឹង្សាកើតមានឡើង និងបន្តរហូតដល់មានការផ្ទុះអាវុធប្រឆាំងនឹងអ្នកចូលរួមធ្វើបាតុកម្ម។ ឪពុករបស់ខ្ញុំ ក៏ចូលរួមធ្វើបាតុកម្មផងដែរ។ ជាសំណាងល្អ គាត់មិនរងរបួស ឬគ្រោះថ្នាក់អ្វីនោះទេ ពីព្រោះគាត់មានតួនាទីជាអ្នកផ្ដល់ជំនួយស្បៀងអាហារចែកជូនដល់បាតុករតែប៉ុណ្ណោះ។ បាតុកម្មនោះទៀតសោតមានរយៈពេលមួយសប្តាហ៍។ នៅពេលនោះផងដែរ ខ្ញុំលឺអំពីការចាប់ផ្ដើមផ្ទុះអាវុធជាលើកដំបូងនៅភូមិសាស្រ្តច័ន្ទ្រានេះ តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយតាមប៉ុស្តិ៍វិទ្យុនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅឆ្នាំ១៩៧១ កងទ័ពរំដោះខ្មែរក្រហមប្រដាប់ដោយអាវុធគ្រប់ដៃចូលមកស្នាក់អាស្រ័យក្នុងភូមិ។ នៅក្នុងដំណើរនោះ កងទ័ពរំដោះខ្មែរក្រហមដាក់គោលដៅចូលវាយសមរភូមិទីរួមខេត្តកំពង់ចាម។ កងទ័ពរំដោះខ្មែរក្រហម និងទាហានលន់ នល់ ប្រយុទ្ធតទល់គ្នាជាច្រើនសមរភូមិ។ ប៉ុន្តែនៅពេលនោះ កងទ័ពរំដោះខ្មែរក្រហមទទួលបរាជ័យ និងដកទ័ពទៅតំបន់រំដោះរបស់ខ្លួនវិញស្ថិតនៅត្រើយម្ខាងនៃទន្លេមេគង្គ។ បន្ទាប់មកទៀត យន្តហោះរបស់ទាហានលន់ នល់ បើកការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាស ដោយបានទម្លាក់គ្រាប់បែកនៅភូមិរបស់ខ្ញុំ។ ដោយមានការភ័យខ្លាចពីសុវត្តិភាព ឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំនាំកូនៗរត់ចេញពីភូមិទៅស្នាក់នៅត្រើយម្ខាង ទន្លេរហូតទៅដល់ភូមិសាស្រ្តជីហែ។ ផ្ទះរបស់ខ្ញុំត្រូវបានទាហានលន់ នល់ ប្រើប្រាស់ជាមន្ទីរពេទ្យព្យាបាលទាហានរបួសនៅក្នុងសមរភូមិ។ នៅកន្លែងភៀសខ្លួន គ្រួសាររបស់ខ្ញុំធ្វើចំការ និងបន្តស្នាក់នៅរហូតដល់ចុងឆ្នាំ១៩៧៤។ គ្រួសាររបស់ខ្ញុំ វិលត្រឡប់មកភូមិ និងមករស់នៅផ្ទះវិញ។ នៅពេលនោះ ទាហានលន់ នល់ ដកកម្លាំងទៅកាន់ទីរួមខេត្តកំពង់ចាមវិញ។ នៅភូមិរបស់ខ្ញុំ មានប្រធានភូមិឈ្មោះ វ៉ាត តាវ៉ន។ នៅឆ្នាំ១៩៧៥ ទីរួមខេត្តកំពង់ចាមត្រូវបានធ្លាក់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់កងទ័ពរំដោះខ្មែរក្រហម។ នៅអំឡុងពេលនោះ មានការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីរួមខេត្តកំពង់ចាម ដើរឆ្លងកាត់ភូមិចំការសាមសិបដើម្បីវិលត្រឡប់មកទៅភូមិកំណើតរៀងៗខ្លួនដោយមានការបង្ខំជាពិសេសគឺប្រជាជនថ្មីមកពីភ្នំពេញ។ នៅក្នុងដំណើរការនៃការជម្លៀសប្រជាជនអស់មានរយៈពេល១ខែ ទើបមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់នៅក្នុងភូមិវិញ។ ស្ថានភាពនៅក្នុងភូមិចំការសាមសិបចាប់ផ្ដើមផ្លាស់ប្ដូរបន្តិចម្ដងៗ ពីព្រោះអង្គការបង្កើតសហករណ៍ដែលមានគ្រួសារទាំងអស់ប្រហែល១៤គ្រួសារ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៦ ខ្ញុំមានអាយុ២០ឆ្នាំ និងត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យទៅធ្វើការងារនៅកងចល័តស្រកដើម្បីលើទំនប់នៅតំបន់២២។ ក្រោយមកទៀត ខ្ញុំត្រូវបានផ្លាស់ទៅលើកទំនប់នៅភូមិសាស្រ្តព្រៃឈរ។ សមមិត្ត ទីន និងសមមិត្ត ស៊ីម គឺជាប្រធានក្ដាប់រួមនៅកងចល័ត។ នៅគ្រានោះ ប្អូនស្រីរបស់ខ្ញុំគឺមានអាយុត្រឹមតែ១២ឆ្នាំតែប៉ុណ្ណោះ និងត្រូវបានបញ្ជូនទៅលើកទំនប់ជាមួយខ្ញុំផងដែរ។ ការលើកទំនប់វិញគឺមានរយៈពេល៦ខែ។ ការធ្វើស្រែវិញគឺមានរយៈពេល៦ខែដូចគ្នាផងដែរ។ កងចល័តស្រុកកំពង់សៀម ត្រូវបានបែងចែកជាក្រុមដែលមានសមមិត្តប្រហែល១៥នាក់។ សមមិត្ត ថា ណាត គឺជាប្រធានក្រុម។ នៅកងចល័ត ខ្ញុំត្រូវក្រោកនៅម៉ោង៣:០០ដើម្បីចូលរួមប្រជុំអំពីការដាក់ផែនការ។ រហូតម៉ោង៤:០០ព្រឹក ខ្ញុំទៅធ្វើការនៅតាមការដ្ឋានដល់ម៉ោង១២:០០នៅថ្ងៃត្រង់។ ខ្ញុំទទួលបានបបររាវជារបបអាហារ។ លុះដល់ម៉ោង១២:៣០ ខ្ញុំត្រូវចូលធ្វើការវិញរហូតដល់ម៉ោង៦ល្ងាច។ សម្ភារៈសម្រាប់ការលើកទំនប់គឺរួមមាន ចប បង្គី ដែលត្រូវបានដឹកចេញពីរោងជាង។ ក្រុមរបស់ខ្ញុំធ្វើការលើកទំនប់ ដូចជាកាប់ និងរែកដី ក្នុងកំណត់ចំនួន៥០ម៉ែត្រ។ ការកាប់ដីនេះវិញ ត្រូវបានដាក់ផែនការកំណត់ គឺមួយក្រុមមានគ្នា៣នាក់ ដើម្បីកាប់ដី៩ម៉ែត្រគីបក្នុងមួយថ្ងៃ។ កងចល័តបុរសប្រចាំស្រុកកំពង់សៀម គឺគ្រប់គ្រងដោយប្រធានឈ្មោះសមមិត្ត យុទ្ធ។ នៅក្នុងក្រុមរបស់ខ្ញុំ មានលាយលំគ្នារវាងសមមិត្តមូលដ្ឋាន និងប្រជាជនថ្មីដែលមកពីភ្នំពេញ ប៉ុន្តែប្រជាជនថ្មីត្រូវបានបាត់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ដោយមិនដឹងមូលហេតុ។ បន្ទាប់មកទៀត ខ្ញុំត្រូវបានបញ្ជូនទៅធ្វើការនៅកងចល័តនៅតាមភូមិសាស្ត្រដូចជា ការដ្ឋាន ល-ពាក ទ្រា និងរអាង ជាដើម។ នៅឆ្នាំ១៩៧៧ ឪពុករបស់ខ្ញុំត្រូវបានកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមមកពីភូមិភាគនិរតីចាប់ខ្លួនយកទៅសម្លាប់ ក្រោមមូលហេតុដើម្បីដកអ្នកចាស់ដាក់អ្នកថ្មី រឺមានន័យថា “បោសសំអាតអ្នកចាស់ដាក់អ្នកថ្មី”។ នៅការកាប់សម្លាប់នេះផងដែរ កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមមកពីភូមិភាគនិរតី ដាក់កំណត់កម្មាភិបាលមូលដ្ឋានក្នុងភូមិភាគបូព៌ា សាច់ញាតិរបស់កម្មាភិបាលមូលដ្ឋាន ប្រជាជនប្រព្រឹត្តិខុសឆ្គង និងជនជាតិភាគតិចខ្មែរឥស្លាម ដើម្បីចាប់ខ្លួនយកទៅសម្លាប់ចោល។ នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៨ មានការផ្ទុះអាវុធនិងការចូលមករំដោះប្រជាជនកម្ពុជាដោយកងទ័ពវៀតណាមនៅដើមឆ្នាំ១៩៧៩។ ខ្ញុំរួចផុតពីសេចក្ដីស្លាប់ និងជួបជុំគ្រួសារ។ ខ្ញុំប្រកបរបរស្រែចម្ការ និងត្បាញក្រម៉ាលក់ដើម្បីជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។